کد مطلب:16297 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:3

گنجینه پرسمان » احكام

- با عرض خسته نباشيد , اينجانب بدليل اينكه دبير ميباشم يك از سوالاتي كه همواره دانش آموزان از من مي پرسند اين است , كه چرا اصلا ما بعد از نزديكي بايد غسل جنابت انجام دهيم اكثر دانش آموزان اعتقاد دارند كه در زمان قديم چون مردم عرب كم به حمام مي رفتند و نظافت مي كردند اين دستور داده شده بود كه كه بايد غسل جنابت انجام دهند ولي در اين زمان كه مردم هر روز به حمام مي روند و در واقع هميشه پاك هستند ديگر احتياج به دستور با شرايط آن زمان نيست و احتياج به غسل جنابت نيست از شما درخواست دارم كه جوابي كه درحد درك و فهم دانش آموزان باشد به من ارائه دهيد تا در كلاس جواب آنها را بدهم ؟

درسوره مائده آيه 6 خداوند تبارك و تعالي مسئله وضو و غسل را بيان كرده است { يا ايها الذين امنوا اذاقمتم الي الصلوه فاغسلوا وجوهكم و ايديكم الي المرافق و امسحوا برؤسكم ..... و ان كنتم جنبا فاطهروا .... } ( 1)
يعني : « اي كسانيكه ايمان آورده ايد , هنگاميكه به نماز مي ايستيد , صورت و دست ها را تا مرفق بشوئيد و سروپاها را مسح كنيد و اگر جنب باشيد خود را بشوئيد ( غسل ) كنيد» . آيه شريفه دستور وضو و غسل داده است , آيه اول خطاب به مؤمنين است تا بوسيله وضو, روح و جسم خود را صفا داده و پاكيزگي جان و بدن را دارا باشند .و فلسفه وضو آنست كه دو فايده دارد ؛
1- بهداشتي
2- اخلاقي و معنوي .
از لحاظ بهداشتي كه حداقل روزي سه مرتبه در شبانه روز انسان وضوء ميگرد , اثر قابل ملاحظه اي در نظافت بدن خواهد داشت .
و اما از نظر اخلاقي و معنوي چون با قصد قربت و براي انجام فريضه نماز و براي خدا انجام ميشود , اثر تربيتي خاص دارد ,يعني : مفهوم آن اين است كه خدايا شهادت ميدهيم كه از فرق سر تا پاه قدم پاك بوده است از گناه و نجاسات ظاهري و فقط در راه تو قدم بر ميدارم ...
اما فلسفه غسل جنابت آنست كه : اين سوال در همه زمانها مطرح بوده است كه چون به هنگام جنابت بايد تمام بدن را بشويند و نقطه اي از بدن نبايد خشك بماند؟ درحاليكه فقط عضو معيني آلوده ميشود , و آيا ميان بول كردن و خارج شدن مني تفاوتي هست ؟ كه دريكي فقط محل بول شسته مي شود و در ديگري تمام بدن را ؟
اين سوال دو جواب دارد :
يكي اجمالي ودومي پاسخ مشروح است . جواب اجمالي اينست كه خارج شدن مني از انسان يك عمل موضعي نيست ,( مانند بول و سائر زوائد بدن ) به دليل آنكه اثر آن در تمام بدن آشكار ميشود و تمام سولهاي بدن به دنبال خروج آن در يك حالت سستي مخصوص فرو مي روند و اين خود نشانه تأثير آن روي تمام اجزاء بدن است . به دانش آموزان بايد گفت كه پزشكان معتقدند در بدن دو اعصاب وجود دارد , كه تمام فعاليتهاي بدن را كنترل ميكنند : « اعصاب سمپاتيك و اعصاب پارا سمپاتيك » اين دو رشته اعصاب در سراسر بدن انسان و در اطراف تمام دستگاهها و جهازات داخلي و خارجي گسترده اند , وظيفه اعصاب «سپماتيك » تند كردن و به فعاليت واداشتن دستگاههاي مختلف بدن است و اعصاب« پا را سمپاتيك» كند كردن فعاليت آنهاست در واقع يكي نقش ( گاز) اتومبيل و ديگر نقش ( ترمز ) را دارد و هنگام جنب شدن سلسله اعصاب « پارا سمپاتيك» ( ترمز كننده ) بر اعصاب «سمپاتيك» ( اعصاب محرك ) پيشي مي گيرد و تعادل به شكل منفي به هم مي خورد و در نزد محقيقن ثابت شده كه از جمله اموري كه مي توان اعصاب «سمپاتيك» را بكار واداشت و تعادل از دست رفته را تأمين كند , تماس آب بدن است و از آنجا « ارگانيسم » بدن بهم ميخورد , دستورداده شده كه بعد از خروج مني تمام بدن با آب شسته شود و در پرتو غسل , تعادل بدن درحد كامل برقرار ميگردد .
در روايتي از امام هشتم امام رضا «عليه السلام » نقل شده است كه { ان الجنابه خارجه من كل جسده فلذالك وجب عليه تطهير جسده كله } (2)
يعني : جنابت از تمام بدن بيرون مي آيد و لذا بايد تمام بدن را شست
در ضمن بايد به دانش پژوهان اين مطلب مهم را القاء كرد كه احكام اسلام را بايد تعبدا و براي خاطر خدا و تسليم دستورات و فرامين او عمل كرد و از فسلفه آنهم سوال نمود, اما اگر از فسلفه آن قانع نشديم و يا در خور فهم و انديشه ما نبود , نبايد حكم خدا را تعطيل كرد , وچون ما معتقديم كه خداي تبارك و تعالي , عالم است قادر و حكيم , پس دستور بيجا و حكم خارج از عقل, مهمل صادر نمي كند . و فقط و فقط بايد براي رضاي خدا و انقياد در برابر دستورانش انجام وظيفه نمود ( 3)
البته فايده غسل منحصر به مسئله اعصاب و بهداشت نمي شود بلكه , غسل كردن خود يك نوع عبادت و پرستش مي باشد كه اثرات اخلاقي آن قابل انكار نيست , و لذا اگر بدن را بدون نيت و قصد قربت و اطاعت فرمان خدا بشويد , غسل باطل است و در حقيقت به هنگام خروج مني با آميزش جنسي هم روح متأثر ميشود و هم جسم , روح بسوي شهوات مادي كشيده مي شود و جسم به سوي سستي و ركود. غسل جنابت كه هم شستشوي جسم است و چون به قصد قربت انجام ميگرد شستشوي جان و اين اثر دوگانه اي در آن واحد روي جسم و روح ميگذارد , روح را بسوي خدا و معنويت سوق ميدهد و جسم را به سوي پاكي و نشاط و فعاليت .
خدا توفيق تعيلم و تربيت بشما دانش پژوهان مرحمت فرمايد .
منابع :
1- سوره مائده , آيه 6
2- وسائل الشيعه, جلد اول ,ص 466